23 listopada 2024, imieniny obchodzi: Adela, Felicyta, Klemens

Wyspa Niue wprowadziła do obiegu monetę kolekcjonerską "San José". Numizmat wybito w srebrze wysokiej próby stemplem antycznym. więcej »

Guernsey, 100. rocznica użycia podczas działań wojennych czołgu

Guernsey wprowadziła do obiegu monetę kolekcjonerską upamiętniającą 100. rocznicę użycia podczas działań wojennych czołgu. Numizmat wybito w miedzi platerowanej złotem. więcej »

Wyspa Niue, Disnejowskie księżniczki - Aurora

Wyspa Niue wprowadziła do obiegu monetę kolekcjonerską "Disnejowskie księżniczki - Aurora". Numizmat wybito w srebrze wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Francja, Auguste Rodin

Francja wprowadziła do obiegu monety upamiętniające Auguste Rodina. Numizmaty wybito w srebrze wysokiej próby oraz w bimetalu. więcej »

Samoa, Precel

Samoa wprowadziło do obiegu monetę kolekcjonerską "Precel". Numizmat wybito w srebrze wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

5 złotych, Powstanie Listopadowe 1831 r. (upolowana)

5 złotych z Powstania Listopadowego (1831 r.). Wystawiona w serwisie Allegro z opisem stanu zachowania: zapakowana w slabę, ocena stanu MS64... więcej »

Monety Fracnji - Louis d’or

Louis d’or (luidor), francuska złota moneta obiegowa pojawiła się w 1640 roku, za panowania króla Ludwika XIII. To właśnie z imienia władcy wywodzi się nazwa tej monety. W początkach XVII wieku bardzo dużą popularnością cieszyły się we Francji złote monety hiszpańskie, takie jak np. podwójny escudo, zwany również dublonem. Popularność dublona stała się jednym z głównych powodów stworzenia nowej, złotej monety francuskiej. Poza luidorem powstały również pochodne tej monety – półluidor (demi louis d’or) oraz podwójny luidor (double louis d’or).

Louis d’or Ludwika XIII

Louis d’or Ludwika XIV

Decyzja Ludwika XIII o wybiciu nowej złotej monety była niejako odpowiedzią na zmienioną już od poprzedniego wieku sytuację w systemie monetarnym Europy. Już w XVI wieku bowiem Karol V wypuścił do obiegu europejskiego złotą monetę o obniżonej zawartości czystego złota do 22 karatów. Import takiej monety poza granice przyniósł hiszpańskiemu skarbowi ogromne zyski. Utrzymywanie zatem we Francji 23 karatowego standardu dla złotych monet stało się coraz bardziej nieopłacalne. Pierwsze próby wprowadzenia luidora na rynek nie obyły się bez problemów. Szybko upowszechniła się wśród oszustów praktyka przycinania nowych półluidorów, celem gromadzenia kawałków złota. Proceder ten ułatwiał fakt, iż monety te bite były ręcznie, dlatego też ich kształt był nieregularny. Celem zwalczenia tego procederu, słynny medalier Jean Varin opracował mechanizm wybijania idealnie okrągłych monet. Odpowiednie maszyny zostały niedługo potem zainstalowane w mennicy paryskiej. Nowy półluidor ważył tyle samo co poprzednia złota moneta, jednak zawartość złota obniżono do 22 karatów. Cały luidor zawierał zatem mniej więcej tyle samo złota, co bardzo popularny ówcześnie w handlu międzynarodowym hiszpański dublon. Moneta ważyła 6,75 gram i miała średnicę 25 mm. Awers przedstawiał głowę króla zwróconą ku prawej stronie, na rewersie widniał królewski monogram. Projektantem monet był Jean Varin. Ten sam medalier zaprojektował zresztą wizerunek luidora dla kolejnego władcy, Ludwika XIV (przy praktycznie niezmienionych specyfikacjach). Nad głową nowego władcy umieszczono dodatkowo malutkie słoneczko, jak przystało na Króla Słońce. Początek XVIII wieku i rządu Ludwika XV przyniosły znaczne ograniczenie liczby wybijanych luidorów. Głównym doradcą finansowym władcy został bowiem John Law, szkocki ekonomista słynący z tezy, iż fizyczne pieniądze z pokryciem w kruszcu nie tworzą bogactwa, natomiast bogactwo narodu zależy głównie od szybkości obrotu handlowego. Za jego inicjatywą, kosztem ograniczenia bicia złotych luidorów wydrukowano pierwsze banknoty. Od początku lat 20. XVIII wieku polityka finansowa i poglądy Lawa zyskiwały coraz większe grono krytyków w całej Europie. W 1726 roku doszło do zmiany osoby odpowiedzialnej za państwowy skarbiec – od tego momentu królowi doradzał kardynał Fleury. Od 1726 roku powrócono do masowego bicia złotych luidorów, jednak o zwiększonej nieco wadze. Luidory za czasów Ludwika XV ukazują w kolejnych fazach bicia portret władcy w wieku od 5 do 64 lat. Kolejny władca, Ludwik XVI bił złote monety w latach 1785-1792. Luidor miał wtedy średnicę 23 mm i ważył 7,649 gram, przy czym bity był ze złota próby 917. Istnieją ponadto niezwykle rzadkie luidory Ludwika XVIII, które właściwie były już złotymi monetami 20-frankowymi.

Luois d’or Ludwika XV

Podwójny louis d’or Ludwika XVI

Złote luidory stanowią dziś bardzo popularny temat wśród kolekcjonerów monet na całym świecie. Jak widać historia bicia tej monety obfituje w rozmaite wydarzenia, co nie pozostało bez wpływu nie tylko na wygląd monet, ich wagę, ale również i nakłady, co czyni ich kolekcjonowanie jeszcze bardziej interesującym. Co ciekawe, środowisko kolekcjonerów złotej monety Francji zelektryzowała w 1961 roku wiadomość o odnalezieniu szczątków wraku słynnego statku Chameau, płynącego w 1725 roku z Francji do Quebec. W 1965 roku odnaleziono właściwy wrak wraz z owianym legendami złotem należącym do ówczesnych notabli.

Autor: Marcin Redo

Źródło: Coins In History, John Porteous, Historic Gold Coins of the World, Burton Hobson

Zdjęcia: Warszawskie Centrum Numizmatyczne

2013-12-25

« Powrót