Reis

Reis - Hiszpańskie reales, portugalskie reis - dawna moneta (głównie srebrna) bita od XIV wieku w Hiszpanii, a następnie w Portugalii.

Początkowo hiszpański real zawierał ponad 3 gramy czystego srebra i stanowił równowartość 1/8 talara (XV/XVI w.).

Reale na świecie:

1. Monety o tym nominale były emitowane w następujących państwach:

• Argentyna - do 1867 (w tym wiele emisji regionalnych)
• Boliwia - do 1825
• Brazylia - do 1942
• Republika Środkowoamerykańska
• Chile - do 1852
• Dominikana - w 1844 i 1848
• Kolumbia - do 1862
• Kostaryka - do 1850
• Ekwador - do 1862
• Filipiny - do 1835
• Gwatemala - do 1912
• Honduras - do 1871
• Hiszpania - do 1865
• Meksyk - do 1897
• Mozambik - do 1853
• Paragwaj - w 1845
• Peru - do 1861
• Portugalia - do 1910,
• Salwador - do 1909
• Wenezuela - do 1863,
• oraz na Azorach - do 1901 i w Indiach (jako terytoriach portugalskich) - do 1871

Brazylia

do 1822

Do 1822 wydawano monety kolonialne tej waluty (miedziane 10, 20, 37.5, 40, 75, 80 reis; srebrne 80, 160, 320, 640, 960 reis; złote 4000, 6400 reis).

1822-1833

W latach 1822-1833, po uzyskaniu niepodległości emitowano już własne monety (nominały i użyte metale nie uległy zmianom).

1833-1889

Po reformie walutowej z 1833 emitowano następujące monety:

• 10 reis (brąz 1868-1870)
• 20 reis (brąz 1868-1870)
• 40 reis (brąz 1873-1880)
• 50 reis (miedzionikiel 1886-1888)
• 100 reis (srebro 1834-1848, miedzionikiel 1871-1889)
• 200 reis (srebro 1835-1869, miedzionikiel 1871-1889)
• 400 reis (srebro 1834-1848)
• 500 reis (srebro 1848-1889)
• 800 reis (srebro 1835-1846)
• 1000 reis (srebro 1849-1889)
• 1200 reis (srebro 1834-1847)
• 2000 reis (srebro 1851-1889)
• 5000 reis (złoto 1854-1859)
• 10000 reis (złoto 1833-1889)
• 20000 reis (złoto 1849-1889)

1833-1942

Po ustanowieniu republiki w 1889 wydawano następujące nominały:

• 20 reis (brąz 1889-1912, miedzionikiel 1918-1935)
• 40 reis (brąz 1889-1912)
• 50 reis (miedzionikiel 1918-1935)
• 100 reis (miedzionikiel 1889-1942)
• 200 reis (miedzionikiel 1889-1942)
• 300 reis (miedzionikiel 1936-1942)
• 400 reis (srebro 1900, miedzionikiel 1901-1942)
• 500 reis (srebro 1889-1913, aluminium-brąz 1922-1939)
• 1000 reis (srebro 1889-1913, aluminium-brąz 1922-1939)
• 2000 reis (srebro 1891-1935, aluminium-brąz 1936-1939)
• 4000 reis (srebro 1900)
• 5000 reis (srebro 1936-1938)
• 10000 reis (złoto 1889-1922)
• 20000 reis (złoto 1889-1922)

1942-1994

W 1942 real został zastąpiony walutą o nazwie cruzeiro dzielącą się na 100 centavos.

od 1994

Od 1 lipca 1994 real jest ponownie jednostką monetarną Brazylii, dzieli się na 100 centavos.

Poprzednia waluta, cruzeiro real, została wymieniona w stosunku 1 nowy real = 2750 cruzeiro reales.

Hiszpania

XIX wiek

W pierwszej połowie XIX wieku srebrny real dzielił się na 34 maravedis (monety miedziane emitowane w nominałach 1, 2, 4, 8).

Wydawano monety 1/2, 1, 2, 4, 8 reales. 16 reales równało się jednemu złotemu escudo.

Jednocześnie emitowano monety o mniejszej wadze 1, 2, 4, 10, 20 reales w srebrze oraz 80, 160, 320 reales w złocie (monety te zwane są reales de vellón). 20 reales de vellón odpowiadało wagą monecie 8 reales de plata (wcześniejszych), a 80 reales de vellón odpowiadało 2 escudos.

od 1850

Po wprowadzeniu systemu dziesiętnego w 1850 real podzielono na 100 centimos. 1 real był monetą srebrną próby 900, ważącą 1.31 grama. Emitowano monety:

• 5 centimos (miedź 1852-1864)
• 10 centimos (miedź 1850-1864)
• 20 centimos (miedź 1853)
• 25 centimos (miedź 1854-1864)
• 1/2 real (miedź 1848-1853)
• 1 real (srebro 1850-1864)
• 2 reales (srebro 1850-1864)
• 4 reales (srebro 1852-1864)
• 10 reales (srebro 1851-1865)
• 20 reales (srebro 1850-1864, złoto 1856-1863)
• 40 reales (złoto 1861-1864)
• 100 reales (złoto 1850-1864)

Wszystkie powyższe monety, za wyjątkiem niektórych wczesnych emisji miedzianych, przedstawiają na awersie królową Izabelę II.

1864-1869

W 1864 wprowadzono nową walutę - srebrne escudo, która została w 1869 zastąpiona pesetą.

1873 - ostatni hiszpański real

W 1873 wydano jeszcze lokalnie srebrną monetę o nominale 10 reales (legenda na rewersie: REVOLUCION / CANTONAL / DIEZ REALES).

Portugalia

XIX wiek

Na początku XIX wieku 6400 reis równało się złotej monecie zwanej peca, w 1826 zmieniono jej wartość na 7500 reis.

Emitowano monety miedziane 3, 5, 10, 20, 40 reis; srebrne 50, 60, 80, 120, 200, 400 reis oraz złote 1000 reis, 1/2 escudo (800 reis), 1 escudo (1600 reis), 1/2 i 1 peca.

1836-1910

System dziesiętny został wprowadzony w 1836. Emitowano następujące nominały:

• 3 reis (miedź 1868-1875)
• 5 reis (miedź 1840-1879, brąz 1882-1910)
• 10 reis (miedź 1837-1874, brąz 1882-1892)
• 20 reis (miedź 1847-1874, brąz 1882-1892)
• 50 reis (srebro 1855-1893, miedzionikiel 1900)
• 100 reis (srebro 1838-1898 i 1909-1910, miedzionikiel 1900)
• 200 reis (srebro 1838-1909)
• 500 reis (srebro 1837-1910)
• 1000 reis (srebro 1837-1845 i 1898-1910, złoto 1851-1855)
• 2000 reis (złoto 1856-1888)
• 2500 reis (złoto 1838-1853)
• 5000 reis (złoto 1838-1889)
• 10000 reis (złoto 1878-1889).

od 1910

Po ustanowieniu republiki w 1910, wprowadzono escudo dzielące się na 100 centavos.