Encyklopedia

Zredukowane grosze praskie

Obcięte grosze praskie

W skarbach z XIV wieku, znajdowanych na terenie Polski i Czech, znajdują się czasami obcięte grosze czeskie Jana Luksemburskiego. Takie monety znamy ze skarbu znalezionego w Opolu, a także w kolekcji Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi znajduje się zredukowany egzemplarz pochodzący ze skarbu z Żerkowic. Parę razy widziałem także taką monetę w handlu.
Prawdopodobnym powodem procederu obcinania groszy praskich było sprowadzenie grosza do standardu kwartnika śląskiego. Kwartnik śląski bity od schyłku XIII wieku do ok1330 roku w mennicach śląskich i wielkopolskich był pierwszą na terenie Europy monetą grubą. Odkryty w Opolu egzemplarz obciętego grosza ma wagę 1,7 g, a więc wagę podobną do średniej wagi kwartników. Zaprzestanie bicia kwartników pod koniec lat dwudziestych XIV wieku, spowodowało zapotrzebowanie na emisje "półgrube" co było przyczyną obcinania groszy praskich Jana Luksemburczyka. Obcięte grosze stanowiły wówczas monetę zastępczą kwartnika śląskiego.
Proceder obcinania groszy czeskich uprawiany był także na terenie Rusi Czerwonej, oraz w Miśni. Standard wagowy tych monet jest jednak inny niż egzemplarzy obcinanych na Śląsku.
Uderzające jest natomiast, że na wszystkich wymienionych wyżej terenach obcinano przede wszystkim grosze Jan Luksemburskiego.