Encyklopedia

Banknoty euro

banknoty euro - banknoty międzynarodowej waluty euro obowiązującej w strefie Euro. Są emitowane przez Europejski Bank Centralny, wszystkie noszą podpis prezesa tegoż banku. Najniższy nominał to €5, najwyższy €500. W odróżnieniu od monet tej waluty, wszystkie mają identyczny wygląd, choć są drukowane w różnych krajach członkowskich.

Banknoty euro przedstawiają charakterystyczne dla Europy motywy architektoniczne z różnych epok. Na awersie znajdują się okna lub bramy, na rewersie zaś mosty. Wszystkie zobrazowane obiekty są fikcyjne, gdyż wybór rzeczywistych mógłby być kontrowersyjny i być przedmiotem zazdrości pomiędzy narodami.

Na każdym nominale przedstawione są flaga Unii Europejskiej, pierwsze litery nazwy Europejskiego Banku Centralnego w pięciu wersjach językowych (BCE, ECB, EZB, ΕΚΤ, EKP), mapa Europy, podpis Prezesa Europejskiego Banku Centralnego oraz nazwa waluty zapisana zarówno w łacińskim, jak i greckim (ΕΥΡΩ) alfabecie.

Szata graficzna banknotów została wybrana spośród 44 propozycji w konkursie ogłoszonym przez Radę Europejskiego Instytutu Monetarnego 12 lutego 1996. Zwycięzki wzór autorstwa Roberta Kaliny z Österreichische Nationalbank został wyłoniony 1996.

Banknoty drukowane są na czystym płótnie bawełnianym, co korzystnie wpływa na ich trwałość i wygląd.

Banknoty noszą podpis aktualnego prezesa EBC, w związku z czym banknoty wydrukowane do listopada 2003 są sygnowane przez Wima Duisenberga, zaś późniejsze przez Jeana-Claude'a Tricheta. Szerzej zakrojone zmiany EBC planuje wprowadzać co 7-8 lat.

Projekt drugiej serii banknotów jest aktualnie w przygotowaniu. Ilustracja i kolorystyka pozostaną niezmienione. Wprowadzone zostaną nowe zabezpieczenia, skróty nazwy EBC w trzech nowych wersjach: ЕЦБ (cyrylica), EBC(j. polski) i EKB (j. węgierski) i zapis nazwy waluty w cyrylicy (евро). Nowa seria będzie wprowadzana od stycznia 2011. EBC ogłosi wycofanie z obiegu pierwszej serii z odpowiednim wyprzedzeniem.

Obraz		Nominał	Wymiary (mm)	Motyw przewodni				Pozycja kodu drukarni
Awers	Rewers			Kolor		Styl	Stulecia
		€5	120 × 62		szary	styl klasyczny	przed V	lewa krawędź ilustracji
		€10	127 × 67		czerwony	romanizm	XI-XII	godzina 8 na zegarze z gwiazdek
		€20	133 × 72		błękitny	gotyk	XIII-XIV	godzina 9 na zegarze z gwiazdek
		€50	140 × 77		pomarańczowy	renesans	XV-XVI	prawa krawędź ilustracji
		€100	147 × 82		zielony	barok i rokoko	XVII-XVIII	na prawo od godziny 9 na zegarze z gwiazdek
		€200	153 × 82		żółty	secesja	XIX-XX	powyżej godziny 7 na zegarze z gwiazdek
		€500	160 × 82		fioletowy	modernizm	XX-XXI	godzina 9 na zegarze z gwiazdek
przedstawiono banknoty według specyfikacji z 2002 roku. powyższe banknoty noszą podpis Wima Duisenberga, ówczesnego prezesa EBC, zastąpiony później przez podpis Jean-Claude Tricheta.

Projekt banknotów był konsultowany z organizacjami reprezentującymi osoby niewidzące i niedowidzące, co zaoowocowało szeregiem usprawnień mających pomóc tym ludziom w identyfikacji banknotów.

• rozmiar banknotu wzrasta wraz z nominałem
• szata graficzna kolejnych nominałów jest utrzymywana naprzemiennie w chłodnej i ciepłej kolorystyce
• nadruk nominału jest wypukły i rozpoznawalny w dotyku dla osób o czułych palcach
• niższe nominały (5, 10 i 20) mają po prawej stronie awersu charakterystyczny, dobrze widoczny pas z hologramami, podczas gdy w pozostałych banknotach hologramy są zgromadzone w prostokątnym obszarze
• przy dolnej krawędzi awersu banknotów €200 nadrukowane są pionowe linie
• przy prawej krawędzi awersu banknotów €500 nadrukowane są skośne linie

Niektóre zabezpieczenia banknotów euro zostały ujawnione, aby umożliwić zwykłym ludziom odróżnianie oryginalnych banknotów od falsyfikatów. Pozostałe zabezpieczenia są objęte ścisłą tajemnicą. Ich ilość szacuje się na ponad 30.

Każdy banknot wyposażony jest w hologram przedstawiający jego nominał. Hologram znajduje się po prawej stronie awersu i przyjmuje formę paska (€5, €10, €20) bądź prostokątu (pozostałe).

Prawy dolny róg rewersu nominałów €50 i wyższych został nadrukowany tuszem, który zmienia kolor w zakresie od zielonego do fioletowego w zależności od kąta patrzenia.

Każdy banknot ma unikalny numer seryjny, który musi spełniać następującą właściwość: liczba utworzona poprzez zastąpienie litery znajdującej się na początku numeru seryjnego przez jej pozycję w alfabecie łacińskim (A→1, B→2, C→3 itd.) musi w wyniku dzielenia przez 9 pozostawiać resztę 8.

Banknoty są oznakowane specjalnym wzorcem znanym jako konstelacja EURiona. Niektóre starsze fotokopiarki są zaprogramowane, by odrzucać żądanie kopiowania obrazów zawierających ten wzorzec.

Ponadto w banknotach zawarty jest tzw. cyfrowy znak wodny. Nowsze wersje niektórych programów graficznych odmawiają przetwarzania obrazów zawierających ów znak.

Każdy banknot jest wyposażony w znak wodny widoczny pod światło gołym okiem. Pod wpływem światła ujawnia się też czarna magnetyczna nić biegnąca środkiem banknotu, na której zapisany jest nominał wraz ze słowem euro.

Oświetlane światłem podczerwonym, banknoty są pokryte obszarami o różnej jasności, zaś światłem ultrafioletowym ujawniają dodatkowe oznakowania, konstelacja EURiona zaś staje się lepiej widoczna.

Skróty nazwy banku (BCE, ECB, EZB) są lekko wypukłe. Niektóre obszary banknotu mają wyróżniającą się fakturę.

Obok znaku wodnego znajduje się kod kreskowy. Można go zobaczyć patrząc na banknot pod światło. W kodzie zapisany jest nominał banknotu.

Niektóre obszary banknotu (np. prawe okno kościelne na banknocie €20) są wydrukowane z użyciem tuszu o własnościach magnetycznych. Podobne właściwości ma też czarna nić biegnąca przez środek banknotu, widoczna pod wpływem światła.

Włochy, Grecja, Austria i Słowacja sugerowały wprowadzenie niższych nominałów banknotów. EBC oświadczył, że banknoty są droższe w produkcji i mniej trwałe od monet, w związku z czym wprowadzanie ich dla tak niskich nominałów jest bezcelowe i 18 listopada 2004 EBC ostatecznie zadecydował o niewprowadzaniu ich do druku. 25 października 2005 ponad połowa deputowanych Parlamentu Europejskiego zaapelowała do Komisji Europejskiej i EBC o rozważenie wprowadzenia banknotów €1 i €2.