Encyklopedia

Rzym starożytny - początki systemu monetarnego

Pierwotnie jednostką wartości były woły i owce (pecus, stąd pecunia = pieniądz) lub odważone bryłki brązu (aes rudae). Stopniowo na północy kraju pojawiły się brązowe sztabki a następnie płytki ze znakami (aes signatum). W 289 r.p.n.e. powołano triumviri monetales - urzędników do nadzoru nad mennicą państwową. Mennica kontynuowała produkcję aes signatum - nie były to jeszcze monety bo nie  miały znaku wartości i za każdym razem wymagały ważenia.
Następnie rozpoczęto emisję okrągłych, odlewanych monet z brązu (aes grave) o wadze 1 funta rzymskiego (libra = 322,5 g) oznaczonych znakiem I (1 as) oraz monet o wadze części funta.
Najstarszy as liberalny (funtowy) miał prawdopodobnie na awersie głowę Janusa i Merkurego. Następnie wypuszczano kolejne emisje aż przyjęły się monety z Janusem i dziobem okrętu - typowe asy z brązu.
Aes signatum
Moneta: anonimowy as z brązu 209-208 r.p.n.e. 35 mm, 42,01 g Av: głowa Janusa w wieńcu laurowym ; Rev: dziób okrętu, z prawej delfin. Syd 215 Cr80/2.
Janus - staroitalski bóg, który był czczony w starożytnym Rzymie. Wiązany był z bramami (domów lub miast), wszelkim początkiem i końcem. Od niego pochodzi nazwa miesiąca stycznia (Ianuarius) jako pierwszego miesiąca po przesileniu zimowym. Traktowany na równi z Jowiszem. Był tradycyjnie przedstawiany z dwoma twarzami.