Encyklopedia

Staloryt

Jest techniką wklęsłodrukową, wprowadzoną ok. 1820 r. przez K. Heatha, jako kontynuacja - wywodzącego się z technik złotniczych, znanego od ok. połowy XV w. - miedziorytu. Obecnie tylko pierwszy etap przygotowania formy drukowej wygląda tak, jak przed ponad stu osiemdziesięciu laty. Zaczyna się od wykonania rysunku (wg projektu) w płytce stalowej przez artystę-rytownika. Tak powstała matryca stalorytnicza jest prawdziwym dziełem sztuki. Kolejnym etapem jest utwardzenie takiej płytki i wykonanie z niej (w przypadku druku znaczków) - metodą tłoczenia (moletowania) - stalowego cylindra drukowego, o powierzchni charakteryzującej się większą miękkością niż powierzchnia płytki. Metodą wielokrotnego tłoczenia uzyskuje się pożądana liczbę użytków. Następnie cylinder drukowy z wytłoczonym rysunkiem zostaje poddany obróbce galwanicznej i mechanicznej, która ma na celu m.in. zwiększenie twardości jego powierzchni. Z tak przygotowanego cylindra formowego odbywa się druk na maszynie rotacyjnej z użyciem farby drukarskiej o gęstej konsystencji. Staloryt pozwala na uzyskanie finezyjnego rysunku, którego nie można odwzorować innymi technikami, najczęściej wykorzystywany do druku banknotów. Jedyną drukarnią w Polsce, dysponującą tę technikę druku, jest Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A.