Encyklopedia

Historia waluty meksykańskiej

Meksyk (hiszp. Mexico) – nazwa wywodzi się od boga wojny Mexitli. W 1318 r. Aztekowie nadali ją osadzie założonej na palach wśród jezior stepowych dookoła świątyni Huitzilopochti. Hiszpanie podbite przez siebie ziemie nazywali Nową Hiszpanią.

System pieniężny Meksyku:
1 Peso = 100 centavos, 1963
1 Nowe Peso = 1000 old Pesos, 1992–1996
1 Nowe Peso = 100 centavos, 1996

Peso to dawna hiszpańska jednostka monetarna oznaczająca wagę, ciężar.

Do początku XVI w. jedyną formą rozliczeń wśród Azteków był handel wymienny. Wartość towaru zależała od zapotrzebowania na niego, ponieważ pieniądz jako środek wymiany o ustalonej wartości nie istniał. Była jednak konieczność rozliczania się z uwagi na powstawanie różnic przy wymianie oraz podczas przeprowadzenia drobnych transakcji. Do tego celu służyły powszechnie pożądane ziarna kakaowe. Przypadki nieporozumień transakcyjnych rozstrzygała starszyzna klanowa mająca uprawnienia sędziowskie.

Oryginalnym środkiem wymiany, który czasami stosowano, były rurki napełniane złotym proszkiem lub noże w kształcie półksiężyca.

Aztekowie nie przywiązywali znaczenia do złota jako wartości. Nieocenioną wartość, z uwagi na posiadaną fakturę, miały dla nich minerały, takie jak: jadeit i nefryt.

Kradzież drogocennych metali lub minerałów przeznaczonych na wyrób ozdób rytualnych traktowana była jako zbrodnia, za którą karano śmiercią. Konsekwencją kradzieży na placu targowym była natychmiastowa śmierć przez ukamienowanie, ponieważ przestępstwo takie godziło w ład społeczny.

Do utrzymywania się przez długi okres wymiany handlowej przyczyniali się Hiszpanie. Wybite monety i złoto w sztabach drogą morską wywozili rokrocznie do Hiszpanii, pozbawiając w ten sposób Meksyk obiegowej waluty. Zdobyte ogromne zapasy srebra i złota zasiliły tym sposobem mennice hiszpańskie.

Pierwsze monety w Meksyku wybili Hiszpanie w 1535 r. Głównym nominałem było 8 reali, zwane ósemką. Przez dłuższy czas po odzyskaniu niepodległości przez Meksyk, aż do 1897 r. wartość meksykańskich peso wyrażał na monetach napis "8 R".

     Pierwsze monety bite w Meksyku (były wykonywane ręcznie) "Charles and Juana" , bito je ok 1536 - 1572.

Reforma systemu monetarnego, przeprowadzona na podstawie zarządzeń Filipa V z 1728 r., spowodowała przejęcie przez państwo kopalni i mennic z rąk prywatnych właścicieli. Przepisy te ustalały również wzory nowych monet, które miały zapobiec fałszowaniu i obcinaniu ich obrzeża w celu uzysku.

Proces wymiany walutowej spowodował, że w latach 1700–1770 nastąpiło podwojenie zużycia srebra.

Od czasu uzyskania przez Meksyk niepodległości na monetach umieszcza się godło państwa, którego wizerunek wywodzi się z legendy Azteków o założeniu miasta. Godło przedstawia orła z wężem w dziobie, który osiadł na kaktusie w miejscu wybudowania stolicy państwa.

W 1863 r. Meksyk zaczął bić pierwsze monety dziesiętne ze srebra i brązu. Kolejną reformę pieniądza, w związku z nadmiernym spadkiem cen srebra, przeprowadzono w 1905 r. W wyniku zamętu rewolucyjnego (1910–1917) nastąpiła przerwa w biciu pieniędzy państwowych. Władze wojskowe i administracja lokalna emitowały zastępcze pieniądze w formie żetonów z tanich metali. Od czasu nowej konstytucji z 1917 r. monety wykonywano z pospolitych metali, a nie z kruszcu.

Pierwsze banknoty pojawiły się w obiegu za czasów cesarza Meksyku Agustna I Iturbide (1822–1823). Wtedy też założono pierwszy Banco de Londres Mexico y Sud America, który zaczął systematyczną emisję od 1867 r.

Na banknocie emisji z 20 sierpnia 1958 r. umieszczono zdobiony ornamentami Majów i Azteków kalendarz, który został wykonany na wielkim kamiennym kręgu. W 180. rocznicę uzyskania niepodległości Bank Meksyku wydał starannie wykonany banknot polimerowy o nominale 20 peso.