Encyklopedia

Żytyński Ludwik

Ludwik Żytyński (1836 - 1900) - Numizmatyk, archeolog i kolekcjoner. Urodził się w zamożnej rodzinie ziemiańskiej na Wołyniu. W 1860 roku ukończył wydział historyczno-filologiczny Uniwerytetu Kijowskiego. Osiadł w dobrach Łahodowka, jednakże swej działalności nie ograniczał do spraw związanych z zarządzaniem majątkiem. Wiele czasu poświęcał rozwijaniu pasji archeologicznej i numizmatycznej. Badał kurhany i mogiły wołyńskie.

Był aktywnym członkiem Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie, współpracownikiem Wiadomości Numizmatyczno-Archeologicznych, autorem artykułów dotyczących znalezisk monetarnych i archeologicznych z terenów Wołynia. Prowadził szeroką korespondencję z liczącymi się numizmatykami (m.in. E. Hutten Czapskim, W. Bartynowskim, W. Wittygiem, M. Greimem), archeologami (zwłaszcza z prof. Uniwersytetu Kijowskiego W. Antonowiczem) oraz właścicielami antykwariatów. Cieszył się w tym środowisku dużym uznaniem i poważaniem. Brał udział w zjazdach archeologicznych w Wilnie (1893) i Kijowie (1899), relacjonując ich przebieg na łamach WNA. Posiadał wspaniałą bibliotekę oraz zbiór monet, w tym ciekawych litewskich oraz zabytków archeologicznych znalezionych na Wołyniu.

W 1892 roku wraz z żoną Marią podarował Muzeum Narodowemu 2000 sztuk cennych numizmatów ze swojej kolekcji. Były wśród nich monety średniowieczne Władysława Opolczyka, Ziemowita, Wacława II legnickiego, monety krzyżackie, śląskie, czesko-polskie oraz rzadkie nowożytne, m.in. talar olkuski Stefana Batorego z 1580 roku, dukaty Zygmunta III, Władysława IV, Jana III Sobieskiego i talary Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po śmierci Ludwika w 1902 roku wdowa Maria Żytyńska ofiarowała kolejne numizmaty oraz inne przedmioty pozostałe z kolekcji męża. Jak można wnioskować z zachowanych dokumentów i zidentyfikowanych monet był to największy i najcenniejszy przekaz dla działu numizmatycznego Muzeum Narodowego w Krakowie przed darem Czapskich.