Encyklopedia

Złota dwudziestodolarówka Gaudensa-historia

Jest to najdroższa moneta świata.

HISTORIA

Saint - Gaudens, rzeźbiarz amerykańskiego renesansu, na prośbę Theodora Roosvelta, zaprojektował w 1904 roku trzy monety dla Mennicy Amerykańskiej: monetę jednocentową oraz dwie złote monety o wrtości 10 i 20 dolarów. Pragnął przywołać piękno monet w wypukłorzeźbie z czasów starożytnej Grecji i Rzymu. Był pierwszym rzeźbiarzem, który w całości zaprojektował monetę amerykańską. Złote monety zostały wydane w kilka miesięcy po jego śmierci, w 1907 roku i były produkowane aż do 1933.

Czołowa strona monety dwudziestodolarowej nazwanej „The double eagle” (Podwójny orzeł) przedstawia stojącą Liberty (symbol wolności). Wizerunek ten jest używany do dzisiaj na amerykańskich złotych monetach kolekcjonerskich. Średnica monety wynosi 34 mm, wykonana jest w 90% ze złota i w 10% z innych pierwiastków. Waży 33,4 g.

Dla wielu kolekcjonerów i artystów projekt monety Saint - Gaudena pozostał najpiękniejszym ze wszystkich monet amerykańskich. Moneta jest uważana za najcenniejszą w numizmatycznym świecie. Agencje prześcigają się w wyszukiwaniu określeń dla jej piękności: „Mona Lisa wśród monet”, „Święty Graal numizmatyki” - to najczęściej spotykane porównania.

W 1933 roku wytłoczono prawie pół miliona dwudziestodolarówek Gaudens’a. Jednak w tym samym roku ówczesny prezydent USA - Franklin Delano Roosevelt, by przezwyciężyć wielki kryzys wstrząsający światową gospodarką w latach 20 i 30 ubiegłego wieku, zdecydował się odejść od powiązania wartości dolara z ceną złota. Prezydent nakazał zniszczyć wszystkie złote monety. 445 tys. sztuk zostało zmiażdżonych. Jednak przy ważeniu uzyskanego złota okazało się, że brakuje jeszcze 10 monet. W ich poszukiwanie zaprzęgnięto służby specjalne. Szybko udało się odnaleźć dziewięć dwudziestodolarówek, które natychmiast zniszczono. Ale dziesiąty „Podwójny orzeł Gaudens’a” przepadł, jak kamień w wodę. Na chwilę odnalazł się w 1945 roku, gdy na aukcji w Kairze wystawiono rzeczy należące do właśnie zdetronizowanego króla Egiptu. Jednak służby bezpieczeństwa znów straciły monetę z oczu. Ostatecznie unikalna moneta znalazła się sześć lat temu w Nowym Jorku, gdy pośrednik numizmatyki starał się ją sprzedać agentom służb specjalnych.

Złota dwudziestodolarówka, właściwie nigdy nie trafiła do obiegu. Po pięciu latach sporów, Departament Skarbu USA zdecydował się wystawić ostatni egzemplarz tej monety na aukcji. 30 lipca 2002 roku, „Podwójnego orła Gaudens’a” sprzedano za 6,6 mln dolarów. Anonimowy nabywca, który brał udział w licytacji przez telefon, zapłacił za monetę ponad 26 mln PLN. Naliczona 15% prowizja podwyższyła cenę za dwudziestodolarówkę Gaudens’a i nabywca ostatecznie zapłacił 7,59 mln dolarów. Tym samym, biały kruk na kolekcjonerskim rynku, stał się najdroższą monetą świata. Do tej pory był to srebrny dolar amerykański z 1804 roku. W 1999 roku zapłacono za niego 4,1 mln dolarów.