Encyklopedia

Monety odlewane

Najwcześniejsze monety starożytnego Rzymu, czyli aes rude, oraz numizmaty produkowane później - aes grave (ciężki brąz), były odlewane w formach o określonym kształcie i rysunku. W dawnych Chinach stosowano zbliżoną technikę do produkcji brązowych pu, shu oraz tao. Odlewano także bilon chi 'en, czyli cash, często stosując technikę "drzewek", w której pojedyncze monety połączone były w formie systemem kanalików. Dzięki temu ciekły metal dopływał do wielu monet jednocześnie. Nieuszkodzone drzewka są obecnie wyjątkowo rzadkie, gdyż monety zwykle rozdzielano zaraz po wystudzeniu. Monety odlewane łatwo jest zazwyczaj poznać po pozostałościach po kanaliku, którym dopływał metal lub po śladach szlifowania, zostawionych przez rzemieślnika. W Japonii od roku 708 n.e. monety odlewano na wzór chińskich cash. Do 1870 roku do produkcji bilonu mon wykorzystywano tam miedź, brąz, mosiądz i żelazo. W obiegu znajdowały się też Cho Gin (dosłownie: "długie srebro"), czyli eliptyczne sztabki z wybitymi znakami oraz małe, cienkie, prostokątne kawałki srebra i złota, zwane odpowiednio Chibu Gin oraz Nibu Kin. Najbardziej spektakularne monety odlewano w kształcie dużych, cienkich płytek o zaokrąglonych rogach i powierzchniach pokrytych wzorami. Na każdej płytce wybijano znaki oraz umieszczano inskrypcje pisane tuszem. Do ich produkcji używano stopu złota i srebra. Monety takie nazywano Koban, Goryoban oraz Oban, zaś warte były odpowiednio 1, 5 i 10 ryo. Od roku 1633 do 1891 także Koreańczycy odlewali monety na wzór chińskich cash, zaś niektóre państwa malajskie stosowały tę technikę aż do 1895 roku. W XIX wieku pod wpływem Wielkiej Brytanii i Francji monety okrągłe wprowadzono w Birmie i Indochinach. Wcześniej korzystano tam z brązowego bilonu, który produkowano w kształcie kapeluszy, armat i sylwetek zwierząt. W innych państwach pieniądze odlewano w nagłych przypadkach, zazwyczaj w razie zagrożenia.W 1826 roku podczas oblężenia hiszpańskiego garnizonu w archipelagu Chilo odlewano kopie ośmiorealówek z Potos z roku 1822.W 1829 roku na wyspie Terceira w Azorach, w imieniu wygnanej królowej Marii II odlewano monety o nominałach 20,40 i 80 reis. Wykorzystywano do tego metal uzyskany ze stopienia części broni palnej. Podczas rewolucji meksykańskiej, w lipcu 1913 roku w Sinaloa, Rafael Buelna wprowadził do obiegu odlewane pesos. Warto też wspomnieć, że pierwsze prawdziwe monety z wyspy Man wyprodukowano w roku 1709 w miejscowej odlewni.