Kategorie
Monety z oblężenia Gdańska w 1577 roku (Przewodnik po numizmatyce polskiej - cz. 4)
|
W ostatnim artykule opisaliśmy okoliczności powstania oraz specyfikację monet w oblężeniu Zamościa z 1812 roku. Dla przypomnienia – jest to drugi i zarazem ostatni przykład mennictwa oblężniczego w historii Polski. Pierwszym natomiast są monety z oblężenia miasta Gdańska z 1577. Przyjrzyjmy się nieco bliżej tym monetom. |
|
| Cieszące się szerokimi przywilejami miasto Gdańsk, pozyskanymi jeszcze za czasów Kazimierza Jagiellończyka, nie akceptowało nowowybranego króla Polski – Stefana Batorego. Cieszący się dużą niezależnością gdański patrycjat był solą w oku poprzedniego władcy, Zygmunta Augusta. Podejmował on różnorodne działania mające na celu ograniczenie wpływów gdańskiego patrycjatu na rzecz interesów Rzeczypospolitej. W 1575 roku szlachta wybrała na króla Polski Annę Jagiellonkę, której mężem niebawem został Stefan Batory. Wybór ten jednak kolidował z decyzją ówczesnego interrexa, prymasa Jakuba Uchańskiego, który ogłosił królem Maksymiliana II Habsburga. Przez kolejne 2 lata w całym kraju miała miejsce krwawa pacyfikacja zwolenników Habsburga. Gdańsk również opowiedział się po stronie Habsburgów, licząc na przywrócenie przez nich przywilejów tamtejszemu patrycjatowi. Batory podjął decyzję o przypuszczeniu ataku na miasto Gdańsk, będące w tamtych czasach największą i najnowocześniejszą fortecą w całej Rzeczypospolitej. Gdańszczanie mieli ponadto sojuszników w innych mocarstwach, takich jak Dania, Niemcy. Siły gdańskie liczyły 11 tysięcy jednostek piechoty i 800 jazdy, którymi dowodził Jan Winkelbruch. Armia gdańska zaatakowała wojska hetmana Jana Zborowskiego wiosną 1577. 17 kwietnia doszło do decydującej bitwy pod Lubiszewem, w której wojska hetmana odniosły sukces. W czerwcu armia polska przystąpiła do oblężenia Gdańska. Oblężenie zakończyło się kapitulacją miasta w grudniu 1577. | |
|
|
|
|
Talar oblężniczy wystawiony na 51. Aukcji Warszawskiego Centrum Numizmatycznego z ceną sprzedaży ponad 48 tys. złotych. |
|
| Długotrwałe oblężenie miasta, odcięcie jego mieszkańców od kontaktów ze światem zewnętrznym oraz blokada handlowa zaowocowały decyzją Rady Miasta o wybiciu nowej monety. Na czele reaktywowanej mennicy gdańskiej stanął Kacper Goebel. Monety bite pod jego nadzorem nie posiadały szczególnych znaków menniczych. Na Goebela dość szybko padło jednak podejrzenie o próby oszustwa wobec Rady Miejskiej – zarzucano mu fałszowanie ilości wybitych talarów oraz bicie groszy po zaniżonej próbie srebra. Zbiegłego z Gdańska Goebela zastąpił 14 września Walter Tallemann z Lubeki. Ustalono bicie talarów, półtalarów, groszy oraz szelągów. Monety powstałe przy nadzorze Tallemanna mają znak kawki (ptaka) na rewersie. Za bicie monety złotych natomiast odpowiadał Gracjan Gonsalo z Włoch. Nadzorował on bicie dukatów. | |
| Monety oblężnicze z 1577 roku na awersie zawierają herb Gdańska, na rewersie natomiast widnieje postać Chrystusa (zastępująca postać formalnego władcy, Stefana Batorego) wraz z napisem „DEFENDE NOS CHRISTE SALVATOR” („Broń nas Chryste Zbawicielu”). Stanowią piękny przykład kunsztu XVI-wiecznych medalierów gdańskich oraz ogromną i jakże rzadką ciekawostkę numizmatyczną, jaką są monety oblężnicze. | |
|
|
|
|
Autor: Marcin Redo |
|
|
Zdjęcia: Warszawskie Centrum Numizmatyczne |
|
|
2012-10-29 |
« Powrót
Regulamin | Praca | Kontakt | Reklama | Partnerzy Handlowi
Katalog monet Polskich Monety, Numizmatyka, Grading, Katalog monet Monety Europy Monety Francji Monety Australii Dukaty Lokalne Katalog Monet Polskich Katalog Monet Świata Monety ze świata Aukcje Numizmatyczne Grading Plan Emisyjny NBP Monety Ukrainy Plan Emisj Ukrainy Encyklopedia Numizmatyczna Kasy fiskalne Kraków Wyceny monet Wartości Monet Monety Numizmatyka Posnet Elzab Kasy online Kasy fiskalne dla prawników Numimax najlepszy Katalog Monet Polskich Skup monet Kraków Drukarki fiskalne Kraków Tanie kasy fiskalne Kraków Programy Numizmatyczne Kasy fiskalne dla lekarzy Kasy fiskalne online Sklep numizmatyczny Sprzedam monety Tanie kasy fiskalne Skup monet Monety Tanie drukarki fiskalne Numizmatyka Kasy fiskalne dla fryzjerów i kosmetyczek Kasy fiskalne dla lekarzy Drukarki fiskalne Wagi kalkulacyjne Monety Białorusi Kasa fiskalna Posnet Drukarki fiskalne Posnet Kasa fiskalna Elzab Drukarka fiskalna Elzab Novitus Kasa fiskalna Novitus Drukarka fiskalna Novitus Kasy online Kasy fiskalne online eparagon Kasy fiskalne online Kraków, Tanie kasy fiskalne Online Kraków, Kasy fiskalne Online Kraków, Kasy fiskalne Online