18 września 2021, imieniny obchodzi: Irena, Stanisław, Józef

Wyspa Niue, 100. rocznica Bitwy o Fromelles

Wysp Niue wprowadziła do obiegu monetę kolekcjonerską upamiętniającą 100. rocznicę Bitwy o Fromelles. Numizmat wybito w złocie wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Polska, Trylogia Henryka Sienkiewicza

Mennica Polska przygotowała nową serię numizmatów przedstawiających postacie z Trylogii Henryka Sienkiewicza. Pierwsza pozycja przybliża postać Jerzego Michała Wołodyjowskiego. Użyte wizerunki na numizmatach to jedne z pierwszych wyobrażeń bohaterów Trylogii, powstałe głównie w XIX w, znajdujące się w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach. Na kolejnych zostaną przedstawione: Andrzej Kmicic, Jan Onufry Zagłoba, Barbara Jeziorkowska (Baśka), Aleksandra Billewiczówna (Oleńka), Jan Skrzetuski, Helena Kurcewiczówna oraz Jurko Bohun. Oferowany zestaw poza wspomnianym numizmatem zawiera film Jerzego Hoffmana oraz okolicznościowe etiu. więcej »

Wyspa Niue, Słonik na szczęście

Wyspa Niue wprowadziła do obiegu monetę kolekcjonerską "Słonika na szczęście". Numizmat jest drugą edycją tej monety. Tym razem umieszczony w monecie słonik został pokryty złotem wysokiej próby. więcej »

Turcja, Afyonkarahisar UNESCO

Turcja wprowadziła do obiegu monety kolekcjonerskie "Afyonkarahisar UNESCO". Numizmaty wybito w brązie oraz srebrze wysokiej próby. więcej »

RPA, Nadine Gordimer

Republika Południowej Afryki wprowadziła do obiegu zestaw monet okolicznościowych upamiętniających wybitną pisarkę Nadine Gordimer... więcej »

Brytyjskie Terytorium Antarktyczne, Ziemia królowej Elżbiety II

Brytyjskie Terytorium Antarktyczne wprowadziło do obiegu monetę okolicznościową "Ziemia Elżbiety II". Numizmaty wybito w kilku wariantach w srebrze oraz miedzioniklu. więcej »

Mennictwo Aleksego Michajłowicza

	Urodzony 8 marca 1629 roku, władzę uzyskał już w wieku lat szesnastu, tuż po śmierci swego ojca – cara Michała (pierwszego z dynastii Romanowów), 12 lipca 1645 r. W pierwszych latach panowania młodego cara, realne rządy nad państwem sprawował jego prawny opiekun, Borys Morozow. Polityka zagraniczna tegoż możnowładcy często określana jest przez współczesnych historyków mianem pacyfistycznej. Pielęgnował on politykę zawieszenia broni z Polską oraz unikał jakichkolwiek spięć z Imperium Osmańskim. W kontekście spraw wewnętrznych był inicjatorem cięć administracyjnych, co spowodowało, iż popadł w niełaskę ze strony przedstawicieli możnych i w konsekwencji reszty społeczeństwa. Oskarżony o czary, pod koniec lat 40. został formalnie odsunięty od polityki.


	Talar fryzyjski 1651 z kontrmarkami Aleksego Michajłowicza

	W pierwszej połowie lat 50. W Rosji zaczęły pojawiać się pomysły na zreformowanie gospodarki monetarnej. W handlu rosyjskim przeważały drobne monety bite w srebrze wysokiej próby (na Zachodzie drobna moneta była na ogół ze srebra bardzo niskiej próby lub z miedzi), będące praktycznie jedyną dostępną jednostką rozliczeniową. Były to srebrne kopiejki, dengi oraz połuszki. Fakt ten stanowił pewnego rodzaju przeszkodę w rozwoju państwa, każda większa transakcja skutkowała bowiem potrzebą skrupulatnego liczenia ogromnej ilości srebrnych monet. Uniemożliwiało to przede wszystkim prowadzenie intensywnego handlu zagranicznego.


	Tzw. „Talar trzech braci” z 1600 roku z kontrmarkami Aleksego Michajłowicza

	W 1654 roku powstała nowa, srebrna moneta Rosji – rubel. Na jednej stronie przedstawiał on jeźdźca z włócznią, na drugiej zaś godło państwowe. Poza rublem bito również okrągłym stemplem półpołtinniki, które powstawały na przeciętych ćwiartkach krążka do bicia rubla. Nie spotkał się on jednak z aprobatą społeczeństwa, ponieważ 100 kopiejek (będących ciągle legalnie w obiegu) zawierało o ok. jedną trzecią więcej srebra niż nowy rubel. Chcąc szybko zareagować na potrzebę ulepszenia płynności transakcji zagranicznych władze zdecydowały o przebijaniu zachodnich talarów dwiema kontramarkami – jedną w kształcie prostokąta z datą „1655” oraz dodatkowo kolejną, okrągłą, z jeźdźcem na koniu. Talary z takimi charakterystycznymi kontramarkami są nazywane dzisiaj „jefimkami”, choć ówcześnie mianem tym określano w Rosji praktycznie wszystkie monety o wadze jednego talara (28-32 gramy srebra). Dla niektórych talarów istniały nierzadko specjalne określenia, np. dla talarów miasta Lubeki istniało określenie „Ljubskij Efimok”; dla paragonów – ze względu na charakterystyczny rysunek krzyża – „krizowy efimok”.


	„Lwi talar” z 1640 roku (26 gram, Ag 750) z kontrmarkami Aleksego Michajłowicza

	Szacuje się, iż w 1655 roku przebito ok. miliona egzemplarzy zachodnich talarów. Były one w oficjalnym obiegu aż do roku 1659, jednak przyjmuje się iż ich przebijanie zakończono w 1655 lub na samym początku 1656 roku, nie znane są bowiem egzemplarze przebitych talarów z datą późniejszą niż 1655. Na początku 1659 roku władze zdelegalizowały użycie jefimek na skutek coraz intensywniejszego napływu do Rosji tzw. „lwich talarów” („leventhaler” lub „leeuwendaalder”), które przedstawiały nieco niższą zawartość srebra niż pozostałe talary. Nazwa wzięła się od charakterystycznych lwów przedstawionych na monecie. Po raz pierwszy pojawiła się w prowincjach niderlandzkich, stała się coraz częściej używana w europejskim handlu zagranicznym połowy XVII wieku.


	Jan Kazimierz, talar gdański, 1650 z kontrmarkami Aleksego Michajłowicza

	Pod względem ekonomicznym jefimki stanowiły spore osiągnięcie Aleksego Michajłowicza w kontekście ekonomicznym oraz kolekcjonerskim. Najpopularniejsze z nich współcześnie osiągają bowiem ceny kilku tysięcy dolarów. Przykładem rzadszego egzemplarza może być chociażby przebity talar gdański Jana Kazimierza sprzedany na 50. aukcji Warszawskiego Centrum Numizmatycznego za 66 tysięcy złotych (analogiczna moneta nie będąca jefimkiem warta ok. 5 tys. złotych).


	Aleksy Michajłowicz, rubel, 1654 (nowodzieł)


	Aleksy Michajłowicz, półpołtinnik, 1654 (nowodzieł)

	Bibliografia oraz źródła zdjęć: A. Melnikov, Rosyjskie monety od Iwana Groźnego do Piotra Wielkiego / / Historia rosyjskiego systemu monetarnego 1533/82. - Finanse i Statystyki, 1989. - S. 197-207, 318. http://vmonetah.ru/starinnye-monety/25-efimki.html http://www.genealogy.ro/banat/leeuwendaalder.html http://www.adacoins.ru/en/catalog.php?gid=19&aid=19 http://wcn.pl/auctions/50/40 http://www.cngcoins.com/

	Autor: Marcin Redo
	2013-07-06