24 października 2020, imieniny obchodzi: Marty, Marcina, Rafała

Na stronach Mennicy kanadyjskiej pojawił się zestaw dwóch monet okolicznościowych przedstawiających Maple Leaf bitych w srebrze oraz złocie wysokiej próby. Nakład zestawu wynosi 3 tys. sztuk. więcej »

Kazachstan, Chart afgański

Kazachstan wprowadził monetę kolekcjonerską przedstawiającą Charta afgańskiego. Numizmat wybito w srebrze wysokiej próby z elementami platerowanymi złotem. więcej »

Kamerun, Dzieje Chrześcijaństwa w Polsce

Kamerun wprowadzi do obiegu kolejne monety kolekcjonerskie z serii "Dzieje Chrześcijaństwa w Polsce". Numizmaty upamiętniające "Milenium Chrztu Polski" oraz "Jan Paweł II do Polski" wybito w srebrze wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Wyspa Niue, Ropucha złota

Wyspa Niue wprowadziła do obiegu monetę kolekcjonerską przedstawiającą Ropuchę złotą. Numizmat wybito w ramach serii "S.O.S. Dla Świata - Ich Już Nie ma" w srebrze wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Kazachstan, Aktobe

Narodowy Bank Kazachstanu wprowadził do obiegu monetę okolicznościową przedstawiającą miasto Aktobe. Numizmat wprowadzony do obiegu 18 czerwca wybito w miedzioniklu. więcej »

Czechy, Alfons Mucha

Kolejna nowość od naszych południowych sąsiadów. Numizmat upamiętnia 150. rocznicę urodzin Alfonsa Muchy. Wybity w srebrze wysokiej próby w dwóch wariantach stempla: zwykłym i lustrzanym. Na stronach internetowych Mennicy czeskiej nie podano nakładu monet. Alfons Maria Mucha (ur. 24 lipca 1860 w Iwanczycach koło Brna, zm. 14 lipca 1939 w Pradze), czeski grafik i malarz, jeden z czołowych przedstawicieli secesji i fin de siècle'u. Twórczość Muchy łączy tradycje bizantyjskie i współczesne. Znakiem rozpoznawczym Muchy są grafiki kobiet w stylu belle époque – wyidealizowana postać pięknej kobiety otoczonej naręczem kwiatów i liści, symbolami i arabeskami. więcej »

Mennictwo Aleksego Michajłowicza

	Urodzony 8 marca 1629 roku, władzę uzyskał już w wieku lat szesnastu, tuż po śmierci swego ojca – cara Michała (pierwszego z dynastii Romanowów), 12 lipca 1645 r. W pierwszych latach panowania młodego cara, realne rządy nad państwem sprawował jego prawny opiekun, Borys Morozow. Polityka zagraniczna tegoż możnowładcy często określana jest przez współczesnych historyków mianem pacyfistycznej. Pielęgnował on politykę zawieszenia broni z Polską oraz unikał jakichkolwiek spięć z Imperium Osmańskim. W kontekście spraw wewnętrznych był inicjatorem cięć administracyjnych, co spowodowało, iż popadł w niełaskę ze strony przedstawicieli możnych i w konsekwencji reszty społeczeństwa. Oskarżony o czary, pod koniec lat 40. został formalnie odsunięty od polityki.


	Talar fryzyjski 1651 z kontrmarkami Aleksego Michajłowicza

	W pierwszej połowie lat 50. W Rosji zaczęły pojawiać się pomysły na zreformowanie gospodarki monetarnej. W handlu rosyjskim przeważały drobne monety bite w srebrze wysokiej próby (na Zachodzie drobna moneta była na ogół ze srebra bardzo niskiej próby lub z miedzi), będące praktycznie jedyną dostępną jednostką rozliczeniową. Były to srebrne kopiejki, dengi oraz połuszki. Fakt ten stanowił pewnego rodzaju przeszkodę w rozwoju państwa, każda większa transakcja skutkowała bowiem potrzebą skrupulatnego liczenia ogromnej ilości srebrnych monet. Uniemożliwiało to przede wszystkim prowadzenie intensywnego handlu zagranicznego.


	Tzw. „Talar trzech braci” z 1600 roku z kontrmarkami Aleksego Michajłowicza

	W 1654 roku powstała nowa, srebrna moneta Rosji – rubel. Na jednej stronie przedstawiał on jeźdźca z włócznią, na drugiej zaś godło państwowe. Poza rublem bito również okrągłym stemplem półpołtinniki, które powstawały na przeciętych ćwiartkach krążka do bicia rubla. Nie spotkał się on jednak z aprobatą społeczeństwa, ponieważ 100 kopiejek (będących ciągle legalnie w obiegu) zawierało o ok. jedną trzecią więcej srebra niż nowy rubel. Chcąc szybko zareagować na potrzebę ulepszenia płynności transakcji zagranicznych władze zdecydowały o przebijaniu zachodnich talarów dwiema kontramarkami – jedną w kształcie prostokąta z datą „1655” oraz dodatkowo kolejną, okrągłą, z jeźdźcem na koniu. Talary z takimi charakterystycznymi kontramarkami są nazywane dzisiaj „jefimkami”, choć ówcześnie mianem tym określano w Rosji praktycznie wszystkie monety o wadze jednego talara (28-32 gramy srebra). Dla niektórych talarów istniały nierzadko specjalne określenia, np. dla talarów miasta Lubeki istniało określenie „Ljubskij Efimok”; dla paragonów – ze względu na charakterystyczny rysunek krzyża – „krizowy efimok”.


	„Lwi talar” z 1640 roku (26 gram, Ag 750) z kontrmarkami Aleksego Michajłowicza

	Szacuje się, iż w 1655 roku przebito ok. miliona egzemplarzy zachodnich talarów. Były one w oficjalnym obiegu aż do roku 1659, jednak przyjmuje się iż ich przebijanie zakończono w 1655 lub na samym początku 1656 roku, nie znane są bowiem egzemplarze przebitych talarów z datą późniejszą niż 1655. Na początku 1659 roku władze zdelegalizowały użycie jefimek na skutek coraz intensywniejszego napływu do Rosji tzw. „lwich talarów” („leventhaler” lub „leeuwendaalder”), które przedstawiały nieco niższą zawartość srebra niż pozostałe talary. Nazwa wzięła się od charakterystycznych lwów przedstawionych na monecie. Po raz pierwszy pojawiła się w prowincjach niderlandzkich, stała się coraz częściej używana w europejskim handlu zagranicznym połowy XVII wieku.


	Jan Kazimierz, talar gdański, 1650 z kontrmarkami Aleksego Michajłowicza

	Pod względem ekonomicznym jefimki stanowiły spore osiągnięcie Aleksego Michajłowicza w kontekście ekonomicznym oraz kolekcjonerskim. Najpopularniejsze z nich współcześnie osiągają bowiem ceny kilku tysięcy dolarów. Przykładem rzadszego egzemplarza może być chociażby przebity talar gdański Jana Kazimierza sprzedany na 50. aukcji Warszawskiego Centrum Numizmatycznego za 66 tysięcy złotych (analogiczna moneta nie będąca jefimkiem warta ok. 5 tys. złotych).


	Aleksy Michajłowicz, rubel, 1654 (nowodzieł)


	Aleksy Michajłowicz, półpołtinnik, 1654 (nowodzieł)

	Bibliografia oraz źródła zdjęć: A. Melnikov, Rosyjskie monety od Iwana Groźnego do Piotra Wielkiego / / Historia rosyjskiego systemu monetarnego 1533/82. - Finanse i Statystyki, 1989. - S. 197-207, 318. http://vmonetah.ru/starinnye-monety/25-efimki.html http://www.genealogy.ro/banat/leeuwendaalder.html http://www.adacoins.ru/en/catalog.php?gid=19&aid=19 http://wcn.pl/auctions/50/40 http://www.cngcoins.com/

	Autor: Marcin Redo
	2013-07-06