17 lutego 2025, imieniny obchodzi: Zbigniew, Julian, Łukasz

Wyspa Niue wprowadzi do obiegu monetę kolekcjonerską przedstawiającą Kota szkockiego zwisłouchego. Numizmat wybito w Mennicy Polskiej w srebrze wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Palau, Złota biedronka

Palau wprowadziło do obiegu monetę kolekcjonerską "Złota biedronka". Numizmat o unikalnym kształcie został wybity w złocie wysokiej próby stemplem zwykłym (BU). więcej »

Wyspy Cooka, Bazylika św. Witalisa w Rawennie

Wyspy Cooka wprowadziły do obiegu monetę kolekcjonerską przedstawiającą Bazylikę św. Witalisa w Rawennie. Numizmat wybito w srebrze wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Ukraina, 100-lecie Ukraińskiego Uniwersytetu Państwowego w Kamieńcu Podolskim

Ukraina wprowadziła do obiegu monetę okolicznościową upamiętniającą 100-lecie Ukraińskiego Uniwersytetu Państwowego w Kamieńcu Podolskim. Numizmaty wybito w miedzioniklu stemplem zwykłym ulepszonym. więcej »

Kanada, 90. rocznica urodzin Elżbiety II

Kanada wprowadziła do obiegu monetę kolekcjonerską upamiętniającą 90. rocznicę urodzin Elżbiety II. Numizmat wybito w srebrze wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Austria, Koziorożec alpejski

Austria wprowadziła do obiegu monetę kolekcjonerską przedstawiającą Koziorożca alpejskiego. Numizmat wybito w złocie wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Walery Amrogowicz - twórca najsłynniejszej polskiej monety prywatnej (Przewodnik po numizmatyce polskiej cz. 12)

Walery Cyryl Amrogowicz urodził się 8 kwietnia 1863 roku w Nowogrodzie. Już w początkowych etapach edukacji w jednej z łódzkich szkół, wykazywał szczególne zainteresowanie historią oraz geografią – dziedzinami, które okazały się być wstępem do jego późniejszych zainteresowań numizmatycznych. Po studiach w Toruniu podjął pracę jako urzędnik sądowy.


5 złotych z 1928 roku, wybite w platynie. Przedstawiony numizmat pochodzi 223. aukcji Künkera.

Amrogowicz znany był ze swojego patriotyzmu. Przez całe swoje życie współpracował z różnymi organizacjami pomocy społecznej, m.in. brał czynny udział w organizowaniu pomocy materialnej studentom z biednych rodzin. Osiadłwszy w Sopocie utworzył Bank Ludowy, instytucję wspierającą głównie drobnych przedsiębiorców. W czasie pierwszej wojny światowej zakupił budynek sąsiadujący z dzisiejszym Muzeum Sopockim, który był jego domem od czasu przejścia na emeryturę w 1919 roku. Od tego czasu Amrogowocz poświęcił się pasji numizmatycznej oraz zamiłowaniu do sztuki kaszubskiej.


2 złotych z 1928 roku, wybite w mosiądzu. Prezentowana moneta pochodzi z 42. aukcji Warszawskiego Centrum Numizmatycznego.

Walery Amrogowicz zrzeszał pasjonatów numizmatyki w gdańskiej organizacji o nazwie Guldenrunde. Niejednokrotnie osobiście udzielał wykładów. W 1911 roku opublikował pracę o monetach dawnych Słowian. Jego kolekcja składała się z około 2 tysięcy egzemplarzy monet i medali. Poza numizmatami posiadał pewna ilość obrazów, m.in. dzieła Rembrandta, Durera czy Chodowieckiego.

W 1928 roku zaprojektował z własnej inicjatywy monety dwu- oraz pięciozłotowe z wizerunkiem Matki Boskiej. Mimo zdecydowanego odrzucenia projektu przez Ministerstwo Skarbu, egzemplarze w srebrze i brązie zostały wybite w Monachium (lub Norymberdze), z użyciem stempli autorstwa cenionego niemieckiego medaliera, Karla Goetza. Źródła wspominają o nie więcej niż 10 kompletach monet, które zostały wręczone wybranym gościom na jednym z przyjęć. Powstały również odbitki w złocie i platynie, jednak najprawdopodobniej były one wykonane w późniejszym okresie. Warto również dodać, iż w okresie II wojny światowej, czyli długo po śmierci numizmatyka, powstały w Niemczech medale propagandowe, do których użycia posłużyły opisane powyżej stemple projektu Amrogowicza. Medal z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej miał posłużyć w wyrobieniu opinii, iż hitlerowcy nie zniszczyli go ponieważ są jego zagorzałymi obrońcami. W projekcie polski napis zmieniono na niemiecki, natomiast na polskiego orła nałożono swastykę.


2 złotych z 1928 roku, wybite w srebrze. Numizmat pochodzi z archiwum sklepu Warszawskiego Centrum Numizmatycznego..

Walery Amrogowicz zmarł 28 sierpnia 1931 roku w Krynicy. Zgodnie z jego wolą większość kolekcji przekazana została Toruńskiemu Towarzystwu Naukowemu. Dziś część kolekcji możemy podziwiać w Muzeum Okręgowym w Toruniu. W 2004 roku, na pamiątkę jego 140-lecia urodzin Amrogowicza Muzeum zorganizowało specjalną wystawę.


Źródło: Warszawskie Centrum Numimzmatyczne
Marcin Redo
2013-08-31

Zobacz też:
Wolne Miasto Gdańsk (Przewodnik po numizmatyce polskiej)	Mennictwo Bolesława Krzywoustego (Historia numizmatyki polskiej)
Po raz pierwszy Wolne Miasto Gdańsk utworzono na podstawie zapisków Traktatu Tylżyckiego z Gdańska i okolic należących poprzednio do Prus. Utworzenie tego quasi państwa było... więcej »	Bolesław Krzywousty rozpoczął panowanie w latach 90. XI wieku. Jego ojciec, Władysław Herman podzielił Księstwo Polskie, zachowując teoretycznie władzę zwierzchnią, ... więcej »
Józef Gosławski (Historia numizmatyki polskiej)	Monety Getta w Łodzi (Historia numizmatyki polskiej)
Jeden z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy i medalierów XX wieku, Józef Gosławski urodził się 24 kwietnia 1908 roku w Polanówce (Lubelszczyzna). Edukację ... więcej »	Getto w Łodzi utworzono 8 lutego 1940 roku, dokładnie pięć miesięcy po zajęciu miasta przez wojska niemieckie. Z końcem kwietnia obszar getta został odizolowany i zamknięty. .. więcej »
Reforma Monetarna Kazimierza Wielkiego (Przewodnik po numizmatyce polskiej)	Monety Michała Korybuta Wiśniowieckiego (Przewodnik po numizmatyce polskiej)
Kazimierz III Wielki został koronowany na króla Polski 25 kwietnia 1333 roku w Krakowie przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława. Koronę odziedziczył po swoim ojcu.... więcej »	Michał Tomasz Wiśniowiecki herbu Korybut, syn wojewody ruskiego Jeremiego Wiśniowieckiego i Gryzeldy Zamoyskiej urodził się 31 maja 1640 roku w Białym Kamieniu. Po śmierci Jana... więcej »
Monety w Powstaniu Listopadowym (Przewodnik po numizmatyce polskiej)	Monety z oblężenia Gdańska w 1577 roku (Przewodnik po numizmatyce polskiej)
Narastający gniew i niepokój społeczny spowodowany nieprzestrzeganiem przez cesarzy Imperium Rosyjskiego postanowień konstytucji z 1815 roku, doprowadził do wybuchu... więcej »	W ostatnim artykule opisaliśmy okoliczności powstania oraz specyfikację monet w oblężeniu Zamościa z 1812 roku. Dla przypomnienia – jest to drugi i ... więcej »
Monety w oblężeniu Zamościa z 1813 roku (Przewodnik po numizmatyce polskiej)	100 złotych Mikołaj Kopernik z 1925 roku (Przewodnik po numizmatyce polskiej)
Monety z oblężenia Zamościa stanowią ciekawy przykład rzadkiego mennictwa oblężniczego w polskiej historii. W przeciwieństwie do monet z oblężenia Gdańska w 1577 roku... więcej »	Twórcą wizerunków jednych z najefektowniejszych monet próbnych okresu II RP – słynnych monet z wizerunkiem Mikołaja Kopernika – jest Stanisław Szukalski. Ten ... więcej »
Historia Rubla Familijnego (Przewodnik po numizmatyce polskiej)
Mennictwo Królestwa Polskiego pod zaborem rosyjskim w I połowie XIX wieku było zdominowane przez monety z wizerunkiem formalnego Króla Polski – Cesarza Rosji Aleksandra I... więcej »